STRZELNO - Piastowskim szlakiem, architektura i sztuka romańska........ moja miłość.

Teraz może trochę o Polsce

Jest takie miejsce z dala od głównych tras, nie do końca rozreklamowane w przewodnikach, do którego wracam zawsze bardzo chętnie i o którym mogę opowiadać godzinami...... jestem pod jego ogromnym wrażeniem, taka perełka najstarszej architektury w centrum Polski.

http://www.polskaniezwykla.pl/web/gallery/photo,148661.html

Jadąc z Warszawy w kierunku Poznania, Gniezna lub Bydgoszczy warto odbić na krótko i obejrzeć  w Strzelnie najwspanialszą w Polsce świątynię romańską.

 

To malutkie miasteczko bardzo, ale to bardzo Was zaskoczy i mam nadzieję, że zafascynuje. Będziecie się  dziwić, dlaczego taki cud architektury romańskiej z unikalnymi na świecie zabytkami jest tak mało znany.
 Powstanie Strzelna związane jest z osobą Piotra Włostowica, wojewody Bolesława Krzywoustego. To jego uważamy za fundatora tamtejszego kościoła. Najstarszą budowlą sakralną Strzelna jest kościół - rotunda świętego Prokopa -   największa w Polsce romańska świątynia zbudowana na planie koła i jedyna na świecie z czworokątnym prezbiterium. Kroniki Jana Długosza podają datę 16 marca 1133 jako dzień konsekracji kościoła.

W kościele przetrwało bardzo wiele romańskich elementów w tym kolumna niewiadomego pochodzenia, grobowiec i XII wieczna kropielnica. Niestety nie ma romańskiego tympanonu fundacyjnego kościoła z XII, znajduje się tam tylko  jego odlew, gdyż oryginał został zniszczony w 1945 roku przez Niemców którzy usiłowali wysadzić kościół. 

http://www.drzwiwewnetrzne.org.pl/2013/09/29/

http://bankzdjec.net/strzelno.php

Tuż obok rotundy znajduje się Kościół Św. Trójcy i Najświętszej Marii Panny. Budowę świątyni ukończono w 1216 r. Niestety nie dostrzeżemy tego oglądając kościół tylko od zewnątrz. Jego wielokrotne przebudowy, szczególnie w  okresie baroku spaskudziły kompletnie to wspaniałe dzieło romańskich architektów.

http://www.ostrowiecnr1.pl/zdjecie/Kosciol-pw-Swietej-Trojcy-I-NMP-w-Strzelnie/ 

ale nie zrażajcie się.....cholernie warto wejść do środka. I mimo zamkniętych wszystkich drzwi nie jest to wcale trudne. 
Osobiście niewiele pochlebnych opinii mogę wyrazić o księżach którzy mają pod swoją władzą wspaniałe zabytki polskiej architektury sakralnej......ale proboszcz tej parafii był to cudowny człowiek o ogromnej wiedzy i olbrzymiej pasji związanej z kościołami którymi zarządza. Z chęcią oprowadził nas po oby świątyniach ( nie wspominając ani razu o zapłacie) pokazał wszystko co było do pokazania ...a nawet więcej....i opowiadał tak ciekawie że zaciekawił mojego (wtedy 12 letniego ) syna, który jak każdy facet w tym wieku był cholernie wymagającym malkontentem.

Nie chcę zanudzać Was szczegółami architektonicznymi bo chyba to nie o to chodzi....wspomnę tylko że Kościół Świętej Trójcy i Najświętszej Maryi Panny w Strzelnie jest trójnawową bazylika z transeptem i zamkniętym apsydą prezbiterium 

tympanon fundacyjny

.....brzmi to mądrze ale znaczy mniej więcej tyle że zbudowana jest na planie krzyża. Kiedyś posiadała dwie wierze których pozostałości widoczne są na zewnątrz.

romańskie i gotyckie pozostałości na zewnątrz

fotki ...wiem... takie sobie ale jak w każdy długi weekend w polskim klimacie pogoda pozostawiała wiele do życzenia
syn zawsze wolał zdjęcia na których nie ma ludzi i chyba już wiem dlaczego.....ale niestety zdjęcia nie były robione cyfrówką i trzeba było oszczędzać kliszę

I teraz to co najciekawsze w Strzelińskim kościele

Wewnątrz zachowały się gotyckie sklepienia a podczas odnowy i re romanizacji kościoła odkryto jedyne w swoim rodzaju romańskie kolumny które należą do unikatowych tego typu zabytków na świecie .W Europie znajdują się tylko trzy kościoły posiadające tak cudowne i zapierające dech w piersiach biblijne opowieści wykute w skale. Oprócz  Strzelna kolumny takie można znaleźć tylko w Hiszpanii w Santiago de Compostela(w katedrze św. Jakuba) oraz we Włoszech, w Wenecji (w katedrze św. Marka). Kolumny przedstawiają personalizację cnót i przywar ludzkich. Dla niepiśmiennych wtedy ludzi była to jedyna zrozumiała forma przekazu treści biblijnych.

Wszystkich kolumn jest 7 w tym jedna z ornamentem śrubowym i jedna z roślinnym ...jednej dotąd nie odsłonięto

Oprócz kolumn można zobaczyć wspaniałe gotyckie sklepienia i freski już odkryte i odkrywane oraz tympanony fundacyjne: tympanon zwiastowania i północny z XII i XIII w

Warto odwiedzić kościelne muzeum o jeśli dobrze traficie ruchomy ołtarz relikwiami jest tam ich mnóstwo i robią wrażenie.....muzyczka i pojawiające się i znikające relikwie świętych (658 relikwii świętych i męczenników oraz relikwię Krzyża św.), najcenniejszą częścią ołtarza jest ogromny krucyfiks z gotycką figurą Chrystusa Ukrzyżowanego (ok. 1361 r.)

http://fotogeo.internet.pl/polska/maz-mazowieckie/polska/kpmkujawsko-pomorskie/strzelno-kosc-trojcy-swietej-oltarz-krzyza-swietego-zakryty-xviii-wieczna-za-16928

mógłbym jeszcze wiele pisać o tym cudownym i unikalnym miejscu ...ale po co ...mam nadzieję że pokazałem tyle,by zachęcić Was do odwiedzenia i zakochania się w tym dziele naszych przodków. Zachwycicie się proboszczem, człowiekiem wielkich pasji, życzliwym i chętnym do przekazania swojej wiedzy i zarażenia pasją.

Warto też obejrzeć najbliższą okolicę ....w odległości kilkunastu kilometrów mamy kolejne romańskie zabytki , perły najstarszej zachowanej piastowskiej architektury polskiej w Mogilnie, Kruszwicy i Trzemesznie ,to rzut beretem a wspomnień nikt nam nie odbierze

Mogilno
http://www.visitkujawsko-pomorskie.pl/mogilno,178,2,526.html

Kruszwica
http://www.polskieszlaki.pl/kruszwica.html

Trzemeszno
http://www.trzemeszno.pl/glowne-zabytki.html

A dalej to już kilka kilometrów do Gniezna, Biskupina , Poznania czy Ostrowa Tumskiego, ale o tym za jakiś czas