18 km na południe od Heraklionu w pobliżu miejscowości Venerato na wysokości 280 m n.p.m leży przepiękny Monastyr. Niestety nie łatwo do niego trafić, gdyż próżno szukać o nim jakichkolwiek informacji w przewodnikach po Krecie. Nie łatwo też do niego dojechać bo na drodze w kierunku Gortyny czy Matali nie ma ani drogowskazów ani jakichkolwiek informacji, które ułatwiły by dotarcie na miejsce, a wierzcie mi warto.
Wiele Świątyń już widziałem, ale ta zrobiła na mnie chyba największe wrażenie swym mistycyzmem, architekturą, ikonami i wspaniałym świętym drzewem mirtu i psami, które już na parkingu czekały i jak przystało na gościnnych gospodarzy z radością oprowadziły nas po całym kompleksie.....ale wszystko po kolei.
Czemu Mistyczny?......Moni Palianis to prawdopodobnie najstarszy klasztor na Krecie. Legendy głoszą że stoi na miejscu dawnej starożytnej świątyni. Prawdopodobnie pierwszy kościół w tym miejscu powstał u zarania chrześcijaństwa na Krecie ( V, VI w) lecz pierwsze wzmianki, pozostałości kolumn i zabudowy pochodzą z okresu bizantyjskiego. Nazwa paliani może wywodzić się z Palia Moni (Stary Klasztor). Istnieje jednak druga wersja, według której nazwa Paliani jest związana z Apolonii, czyli historią starożytnego miasta, które znajdowało się bardzo blisko Venerato.