fascynujące podróże: Turcja - Efez zwiedzanie miasta

Efez - zwiedzanie

Droga Kuretów

Efez odwiedziłem dwa razy w 1991 r i 2011 j jakież było moje zdziwienie - zobaczyłem zupełnie inne miasto wiele budowli zrekonstruowano, odkopano, na wzgórzach porośniętych krzewami odkryto domy bogaczy, odnaleziono sarkofagi. Mógłbym jeszcze długo wymieniać zmiany, ale skoncentruję się na oprowadzeniu Was po tym najlepiej zachowanym antycznym mieście. Zdjęcia z Efezu z 1991 r. na mojej stronie na feacebook

Mapka zwiedzania

Zwiedzanie Efezu rozpocznę od Odeonu, który znajduje się najbliżej parkingu. Choć ma wygląd małego teatru , prawdopodobnie służył jako buleuterion (miejsce spotkań rady miejskiej), ale pewnie wykorzystywany był do występów artystycznych. Usytuowana na przeciwko Agora i obok znajdujący się prytanejon (centrum administracyjne i duchowe miasta) mogą świadczyć o tym, że to właśnie w Odeonie zapadały najważniejsze decyzje rady.

Odeon (mały teatr)

Prytanejon

Z Agory, która w okresie swej świetności miała wymiary 160 x 73 m, pozostały tylko reszki kolumn, a w muzeum w Selcuku odkopane na miejscu rzeźby. Górna Agora nosiła miano Agory państwowej (w odróżnieniu od handlowej) pełniła funkcje oficjalne i publiczne. Na terenie stała Świątynia Isis przyozdobiona kolumnami i posągami. Została zniszczona za czasów Oktawiana Augusta, który nie sympatyzował z egipskimi bóstwami. Stojący obok Prytanejon na którego terenie stała Świątynia Hestii gdzie znajdował się ołtarz z wiecznym ogniem w swej dzisiejszej postaci pochodzi z III w (wykopaliska wskazują, że stał w tym miejscu już w okresie helleńskim)

Prytanejon

Agora

Tuż za Agorą trafimy na Świątynię Domicjana wzniesiona ku czci rzymskiego cesarza otoczoną kolumnami, w której centrum znajdował się pomnik cesarza mierzący 5 m w pozycji siedzącej lub 7 stojącej ( nie wiadomo w jakiej pozycji znajdował się cesarz, gdyż odkryto tylko fragmenty monumentu: głowa i przedramię - znajdują się w muzeum w Selcuku).

Monument Memmiusa

Monument Memmiusa

Niewiele też zachowało się z sąsiadującego Monumentu Memmiusa z I w. zbudowany dla upamiętnienia Sulli i Gajusza Memmiusa budowniczego akweduktu zaopatrującego Efez w wodę. Sulla był dowódcą rzymskim zasłużonym w wojnie z Mitrydasem. Z prostokątnej budowli z rzeźbami , attyką i opartym na 4 filarach baldachimem niestety niewiele zostało, a widoczne tam kolumny są pozostałością fontanny z okresu helleńskiego.

Świątynia Domicjana

Droga Kuretów

Idąc drogą Kuretów prowadzącą od Odeonu do Świątyni Afrodyty(uznana za jeden z siedmiu cudów świata do dzisiaj się nie zachowała, jej pozostałości w niewielkiej odległości od Efezu), zwanej świętą drogą którą kapłani (nazywani Kuretami) przenosili święty ogień, zobaczymy wiele kolumn, rzeźb, fontann i ozdobnych bram podkreślających rangę tej drogi. Zobaczymy Bramę Heraklesa zbudowaną na przełomie IV i V w zbudowaną na filarach z II w. , gdzie obok rzeźbionych filarów zachował się fragment reliefu przedstawiający Nike.

Brama Heraklesa

Relief Nike

Dalej Fontanna Trajana zbudowana ok. 102 r. do której woda doprowadzana była z akweduktu i wypływała spod olbrzymiego pomnika Trajana (pozostała tylko podstawa ze stopami). Fontanna otoczona była ozdobną konstrukcją przyozdobioną wieloma rzeźbami. Fontanna Pollia z 97 r. ze zrekonstruowanym łukiem i zachowanymi ścianami na których umieszczone były płaskorzeźby.

Fontanna Trajana

Fontanna Polia

Przy drodze Kuretów na wzgórzu domy bogatych mieszkańców Efezu (wstęp oddzielnie płatny), ze wspaniale zachowanymi freskami zdobiącymi ściany, mozaikami, kolumnami i dobrze widoczną architekturą pomieszczeń. Domy powstały na przełomie I w. a ich rozbudowa trwała do V w. Wyposażenie domów znajduje się w muzeum w Selcuku)

Pozostałości prywatnej łaźni obok domów bogaczy

W zadaszeniu domy bogaczy

Inskrypcje grobowca Arsinoe

Obok willi Oktagon grobowiec datowany na I w z inskrypcjami z IV w. W grobowcu znaleziono szkielet młodej kobiety pochowanej w marmurowym sarkofagu. Inskrypcja głosi, że pochowano tutaj Arsinoe najmłodszą siostrę królowej Kleopatry. Arsinoe wybrana na królową Egiptu wygnana przez Juliusza Cezara schroniła się w Efezie w Artemizjonie, gdzie jak głosi legenda i potwierdzają to badania naukowe, w 41 r p.n.e. na rozkaz Kleopatry została zamordowana przez Marka Antoniusza. Był to najgłośniejszy mord tamtych czasów, gdyż sprofanowano Świątynię Afrodyty wywlekając z niej i mordując na stopniach Artemizjonu osobę, której udzielono tam azylu.

Świątynia Hadriana

Wspaniale zachowana Świątynia Hadriana zbudowana w porządku korynckim w IIw. Do dzisiaj zachowane wspaniałe łuki i płaskorzeźby ukazywały mity i wydarzenia z historii Herosów , Bogów i mitologiczne postacie związane z miastem jak Amazonki, Heraklesa, Tezeusza i Persefonę. W okresie świetności przed Świątynią stały posągi Dioklecjana, Konstancjusza, Maksymiana i Galeriusza. Jest to jeden (obok biblioteki ) z najpiękniejszych budynków Efezu.